டோடோ (dodo) (Raphus cucullatus) அழிந்த பறவையினங்களில் ஒன்று. பழங்காலத்தில் வாழ்ந்த பறவை இனங்களில் கடந்த 400 ஆண்டுகளுக்கு முன் அழிந்து போன ஒரு அபூர்வப் பறவை. இந்தியப் பெருங்கடலில் ஆப்பிரிக்காவுக்கு அருகிலுள்ள மொரீசியஸ் தீவில் தான் டோடோ என்ற இந்த அழிந்துபோன பறவை வாழ்ந்து வந்தது. டோடோ என்ற சொல்லுக்கு போர்த்துகீசிய மொழியில் முட்டாள் அல்லது அற்பமான என்பது பொருள். இது மொரீசியஸ் தீவில் வாழ்ந்த பறக்க முடியாத பறவையாகும். ஏறத்தாழ ஒரு மீட்டர் உயரமான டோடோ நிலத்தில் கூடு கட்டி வாழ்ந்தது; பழங்களை உணவாகக் கொண்டது.டோடோ சுமார் 1 மீட்டர் (3 அடி 3 அங்குலம்) உயரமும், காடுகளில் 10.6–17.5 கிலோ (23–39 எல்பி) எடையும் இருந்ததாக சப்ஃபோசில் எச்சங்கள் காட்டுகின்றன. வாழ்க்கையில் டோடோவின் தோற்றம் 17 ஆம் நூற்றாண்டின் வரைபடங்கள், ஓவியங்கள் மற்றும் எழுதப்பட்ட கணக்குகளால் மட்டுமே சாட்சியமளிக்கப்படுகிறது. இவை கணிசமாக வேறுபடுவதால், சில எடுத்துக்காட்டுகள் மட்டுமே நேரடி மாதிரிகளிலிருந்து பெறப்பட்டவை என்று அறியப்படுவதால், வாழ்க்கையில் அதன் சரியான தோற்றம் தீர்க்கப்படாமல் உள்ளது, மேலும் அதன் நடத்தை பற்றி அதிகம் அறியப்படவில்லை. டோடோ வரலாற்று ரீதியாக கொழுப்பு மற்றும் விகாரமானதாகக் கருதப்பட்டாலும், இப்போது அது அதன் சுற்றுச்சூழல் அமைப்புக்கு நன்கு பொருந்தியதாக கருதப்படுகிறது. இது பழுப்பு-சாம்பல் நிறத் தழும்புகள், மஞ்சள் கால்கள், வால் இறகுகள், சாம்பல், நிர்வாண தலை மற்றும் கருப்பு, மஞ்சள் மற்றும் பச்சை நிறக் கொடியுடன் சித்தரிக்கப்பட்டுள்ளது. இது பழங்களை உள்ளடக்கியதாகக் கருதப்படும் அதன் உணவை ஜீரணிக்க கிசார்ட் கற்களைப் பயன்படுத்தியது, மேலும் அதன் முக்கிய வாழ்விடம் மொரீஷியஸின் வறண்ட கடலோரப் பகுதிகளில் காடுகளாக இருந்ததாக நம்பப்படுகிறது. ஒரு கணக்கு அதன் கிளட்ச் ஒரு முட்டையைக் கொண்டிருந்தது என்று கூறுகிறது. ஏராளமான உணவு ஆதாரங்கள் தயாராக இருப்பதாலும், மொரீஷியஸில் வேட்டையாடுபவர்களின் ஒப்பீட்டளவில் இல்லாததாலும் டோடோ பறக்கவில்லை என்று கருதப்படுகிறது.
டோடோவைப் பற்றி முதன்முதலில் 1598 ஆம் ஆண்டில் டச்சு மாலுமிகளால் பதிவு செய்யப்பட்டது. அடுத்த ஆண்டுகளில், பறவை மாலுமிகள் மற்றும் ஆக்கிரமிப்பு இனங்களால் வேட்டையாடப்பட்டது, அதே நேரத்தில் அதன் வாழ்விடங்கள் அழிக்கப்பட்டு வருகின்றன. 1662 ஆம் ஆண்டில் ஒரு டோடோவை கடைசியாக பரவலாக ஏற்றுக்கொண்டது. அதன் அழிவு உடனடியாக கவனிக்கப்படவில்லை, மேலும் சிலர் இதை ஒரு புராண உயிரினமாக கருதினர். 19 ஆம் நூற்றாண்டில், 17 ஆம் நூற்றாண்டின் ஆரம்பத்தில் ஐரோப்பாவிற்கு கொண்டு வரப்பட்ட நான்கு மாதிரிகளின் சிறிய அளவிலான எச்சங்கள் குறித்து ஆராய்ச்சி மேற்கொள்ளப்பட்டது. இவற்றில் உலர்ந்த தலை, டோடோவின் ஒரே மென்மையான திசு இன்றும் உள்ளது. அப்போதிருந்து, மொரீஷியஸில் அதிக அளவு சப்ஃபோசில் பொருட்கள் சேகரிக்கப்பட்டுள்ளன, பெரும்பாலும் மாரே ஆக்ஸ் பாடல்கள் சதுப்புநிலத்திலிருந்து. டோடோ கண்டுபிடிக்கப்பட்ட ஒரு நூற்றாண்டுக்குள்ளேயே அழிந்துவிட்டது, முழு உயிரினங்களும் காணாமல் போவதில் மனிதர்களின் ஈடுபாட்டின் முன்னர் அடையாளம் காணப்படாத பிரச்சினைக்கு கவனம் செலுத்தியது. ஆலிஸின் அட்வென்ச்சர்ஸ் இன் வொண்டர்லேண்டின் கதையில் டோடோ அதன் பாத்திரத்திலிருந்து பரவலான அங்கீகாரத்தைப் பெற்றது, பின்னர் இது பிரபலமான கலாச்சாரத்தில் ஒரு அங்கமாக மாறியுள்ளது, பெரும்பாலும் அழிவு மற்றும் வழக்கற்றுப்போகும் அடையாளமாக.
உடலமைப்பு
இப்பறவை வான்கோழியைவிட சற்றுப் பெரியது. சதைப்பற்று மிக்கது. வளைந்த பெரிய அலகு உடையது. இறகுகளும், வாலும் வளர்ச்சியுறாமல் காணப்பட்டன. கால்கள் குட்டையாகத் தடித்து மஞ்சள் நிறத்தில் இருந்தன. எனவே, இவை பறக்கவும், ஓடவும் முடியாதவைகளாக இருந்தன. ஒரு தடவைக்கு ஒரு முட்டையே இடும். தரையில் புற்களால் கூடு அமைத்து முட்டையை அடைகாக்கும்.
வாழ்வு
இந்தப் பறவையைப் பற்றி 1507 – ஆம் ஆண்டுவரை எவரும் அறிந்திருக்கவில்லை. ஆப்பிரிக்காவைச் சுற்றி கப்பலில் சென்ற மாலுமிகள் தண்ணீரூக்காக மொரீசியஸ் தீவில் ஒதுங்கியபோது இப்பறவையைப் பார்த்தார்கள். பிடித்து உண்டார்கள். 1598 – ல் இங்கு குடியேறிய டச்சுக்காரர்கள், மனிதர்கள் விரும்பாத அழகற்ற பறவை என இதனை அறிவித்தார்கள்.
அழிவு
குடியேற்றக்காரர்கள் வளர்ப்புப் பறவைகளையும், விலங்குகளையும் இறக்குமதி செய்த பிறகு இது படிப்படியாக அழியத் துவங்கியது.கொன்றுண்ணிகளற்ற தீவில் வாழ்ந்த பறவை என்பதால் டோடோ மனிதர்களைக் கண்டு அஞ்சாமை அதன் அழிவுக்கு காரணமானது. மொரீசியஸ் தீவுகளுக்கு போர்த்துக்கேயர் 1505 இல் சென்றனர். பின்னர் [[இடச்சுக்காரர்கள்]] அங்கு குடியேறினர். மனிதர்களாலும் அவர்களது வளர்ப்பு விலங்குகளாலும் ஏறத்தாழ நூறாண்டுக் காலத்தில் படிப்படியாக டோடோ பறவையினம் முற்றாக அழிக்கப்பட்டது. டோடோ பறவை மெல்ல மெல்ல சூழல் பாதுகாப்புச் சின்னமாக மாறி வருகிறது. 1681 – க்குப் பிறகு இப்பறவையில் ஒன்றுகூட உயிருடன் இல்லை. அழிந்துபோன பறவையாக மாறிவிட்டது. காலத்துக்கு ஏற்றபடி தன்னை மாற்றிக் கொள்ளாத மனிதர்களை மொரீசியஸ் தீவில் டோடோ என்று குறிப்பிடுகிறார்கள்.
